Indeks
Rodzina - psychologia
"Rodzina szczęśliwa ... czyli jak wychowywać, by nie dopuścić do poczucia osamotnienia dziecka w rodzinie"
_________________________________________________________________________________
Autorka: Magdalena Garbowska
"Psychologia i Rzeczywistość", nr 3/2003
_________________________________________________________________________________
Wydawać by się mogło, że w rodzinie pełnej, mieszkającej w dobrych warunkach, nie dotkniętej alkoholizmem, bezrobociem czy ciężką chorobą nie ma podstaw do mówienia o dziecięcej samotności. W mentalności ludzi nadal istnieje stereotyp, iż problemy dotykają tylko rodziny zagrożone patologią, rodziny niepełne, a także (może przede wszystkim) instytucjonalne formy opieki: domy dziecka, rodziny zastępcze itp. Pedagodzy wiedzą już, że to stereotyp. Przeprowadzone badania dowodzą, iż w rodzinach mających dzieci w wieku 0-14 lat aż 77% ojców i ponad połowa matek nie poświęca czasu na kontakt z dzieckiem. Obok czasu wyłącznego ( gdy rodzic spędza go wyłącznie z dzieckiem) istnieje jeszcze tzw. czas towarzyszący, podczas którego rodzic zajmując się czymś innym pilnuje dziecka. W tym czasie towarzyszącym co piąta matka dochodzi do 3,5 godz łącznej opieki nad dzieckiem, a co dziesiąty ojciec do ok. 2 godz. na dobę.
Badania, o których tu mowa przeprowadzono w 1978r. i choć minęło prawie ćwierć wieku nie sądzę, aby wskaźniki te poprawiły się choć trochę, posunę się wręcz do stwierdzenia, że na pewno się pogorszyły. Decydujący wpływ na to ma zmieniający się styl życia i niedocenianie przez rodziców psychicznych potrzeb dziecka. Można więc stwierdzić, że po okresie wczesnodziecięcym, wymagającym zwiększonej opieki, czas bezpośrednich kontaktów rodziców z dzieckiem maleje do bardzo niekorzystnych, z punktu widzenia rozwoju psychicznego dziecka, rozmiarów.
Podkreślić tu należy nie tylko długość, ale i jakość tych kontaktów. Niemowlę potrzebuje go więcej ze względu na wymogi pielęgnacyjne, dziecko szkolne potrzebuje go tyle, ile zawierają zwierzenia i pytania nurtujące je w związku z rozszerzaniem się życiowego terenu doświadczeń. Jeśli na te pytania nie ma czasu lub nie ma kto odpowiedzieć, dziecko czuje brak oparcia w osobach bliskich, pozostaje ze swymi problemami samo. U dzieci, które dysponują już zaczątkiem myślenia refleksyjnego, powstaje w takich sytuacjach nie tylko odczucie osamotnienia, lecz także jego gorzka świadomość. Dziecko zdaje sobie sprawę, że nie jest w tej chwili ważne, że nie liczą się jego kłopoty i radości, rodzice nie chcą o nich słyszeć. Nie móc się podzielić radością jest czasem dotkliwsze, aniżeli nie móc się podzielić kłopotem.
"Rodzina szczęśliwa ... czyli jak wychowywać, by nie dopuścić do poczucia osamotnienia dziecka w rodzinie"
_________________________________________________________________________________
Autorka: Magdalena Garbowska
"Psychologia i Rzeczywistość", nr 3/2003
_________________________________________________________________________________
Wydawać by się mogło, że w rodzinie pełnej, mieszkającej w dobrych warunkach, nie dotkniętej alkoholizmem, bezrobociem czy ciężką chorobą nie ma podstaw do mówienia o dziecięcej samotności. W mentalności ludzi nadal istnieje stereotyp, iż problemy dotykają tylko rodziny zagrożone patologią, rodziny niepełne, a także (może przede wszystkim) instytucjonalne formy opieki: domy dziecka, rodziny zastępcze itp. Pedagodzy wiedzą już, że to stereotyp. Przeprowadzone badania dowodzą, iż w rodzinach mających dzieci w wieku 0-14 lat aż 77% ojców i ponad połowa matek nie poświęca czasu na kontakt z dzieckiem. Obok czasu wyłącznego ( gdy rodzic spędza go wyłącznie z dzieckiem) istnieje jeszcze tzw. czas towarzyszący, podczas którego rodzic zajmując się czymś innym pilnuje dziecka. W tym czasie towarzyszącym co piąta matka dochodzi do 3,5 godz łącznej opieki nad dzieckiem, a co dziesiąty ojciec do ok. 2 godz. na dobę.
Badania, o których tu mowa przeprowadzono w 1978r. i choć minęło prawie ćwierć wieku nie sądzę, aby wskaźniki te poprawiły się choć trochę, posunę się wręcz do stwierdzenia, że na pewno się pogorszyły. Decydujący wpływ na to ma zmieniający się styl życia i niedocenianie przez rodziców psychicznych potrzeb dziecka. Można więc stwierdzić, że po okresie wczesnodziecięcym, wymagającym zwiększonej opieki, czas bezpośrednich kontaktów rodziców z dzieckiem maleje do bardzo niekorzystnych, z punktu widzenia rozwoju psychicznego dziecka, rozmiarów.
Podkreślić tu należy nie tylko długość, ale i jakość tych kontaktów. Niemowlę potrzebuje go więcej ze względu na wymogi pielęgnacyjne, dziecko szkolne potrzebuje go tyle, ile zawierają zwierzenia i pytania nurtujące je w związku z rozszerzaniem się życiowego terenu doświadczeń. Jeśli na te pytania nie ma czasu lub nie ma kto odpowiedzieć, dziecko czuje brak oparcia w osobach bliskich, pozostaje ze swymi problemami samo. U dzieci, które dysponują już zaczątkiem myślenia refleksyjnego, powstaje w takich sytuacjach nie tylko odczucie osamotnienia, lecz także jego gorzka świadomość. Dziecko zdaje sobie sprawę, że nie jest w tej chwili ważne, że nie liczą się jego kłopoty i radości, rodzice nie chcą o nich słyszeć. Nie móc się podzielić radością jest czasem dotkliwsze, aniżeli nie móc się podzielić kłopotem.
